Các nhà xưởng lớn luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ nếu không có hệ thống PCCC hiệu quả. Hỏa hoạn không chỉ gây thiệt hại lớn về tài sản mà còn đe dọa trực tiếp đến sự an toàn của hàng nghìn công nhân. Vì vậy, việc thiết kế hệ thống PCCC tự động cho nhà xưởng lớn một cách thông minh và chính xác là một yêu cầu không thể thiếu. Tuy nhiên, việc xây dựng hệ thống này đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng về các yếu tố như tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ sử dụng, và những điều kiện đặc thù của từng loại hình sản xuất.
Dưới đây PCCC Kim Long sẽ đưa ra những tiêu chuẩn và lưu ý khi thiết kế hệ thống PCCC tự động cho nhà xưởng lớn giúp tối ưu hóa hiệu quả bảo vệ trước những nguy cơ tiềm ẩn từ lửa và khói.
1. Tiêu chuẩn thiết kế hệ thống PCCC tự động cho nhà xưởng lớn
1.1 Lựa chọn và thiết kế các thành phần hệ thống PCCC tự động
Hệ thống báo cháy tự động
- Cảm biến khói: Cảm biến khói có thể phát hiện sự hiện diện của khói trong không khí và kích hoạt báo động.
- Cảm biến nhiệt độ: Cảm biến nhiệt độ hoạt động khi nhiệt độ trong khu vực vượt quá ngưỡng an toàn, thường là 68°C – 75°C.
- Cảm biến ngọn lửa: Sử dụng trong các khu vực có nguy cơ cháy đặc biệt, như phòng máy, khu vực điện tử.
- Trung tâm báo cháy: Các cảm biến được kết nối với trung tâm báo cháy, nơi tất cả các tín hiệu báo động sẽ được xử lý. Trung tâm này cần có khả năng phân loại mức độ cháy, kích hoạt các biện pháp chữa cháy tự động và cảnh báo cho nhân viên trong xưởng và lực lượng PCCC.
Hệ thống chữa cháy tự động
- Hệ thống sprinkler (vòi phun nước tự động): Đây là hệ thống phổ biến và hiệu quả trong việc dập tắt cháy trong nhà xưởng. Các đầu phun được lắp đặt trên trần nhà và tự động phun nước khi nhiệt độ đạt mức nguy hiểm.
-
- Thiết kế sprinkler cần tính toán mật độ đầu phun, vị trí lắp đặt và các khu vực có nguy cơ cháy cao.
- Các khu vực như kho hóa chất, phòng máy có thể không phù hợp sử dụng sprinkler (nếu có nguy cơ gây ra hư hỏng thiết bị), trong trường hợp này cần sử dụng hệ thống chữa cháy khí.
- Hệ thống chữa cháy khí (CO2, FM200, Inergen): Được sử dụng cho các khu vực như phòng điện, phòng máy móc, khu vực có thiết bị điện tử nhạy cảm.
-
- CO2: Sử dụng khí CO2 để giảm nồng độ oxy, ngừng cháy mà không làm hư hại thiết bị.
- FM200/Inergen: Các chất khí khác không gây hư hỏng thiết bị điện tử và an toàn cho người.
- Hệ thống chữa cháy bằng bột: Thường được sử dụng trong các khu vực có nguy cơ cháy nổ cao, như các khu vực sản xuất có nhiều dầu mỡ, các chất dễ cháy nổ.
1.2 Lắp đặt hệ thống điện và điều khiển
- Hệ thống điều khiển và báo động: Trung tâm điều khiển PCCC phải có khả năng nhận tín hiệu từ các cảm biến, xử lý tín hiệu và kích hoạt các biện pháp khẩn cấp như phun nước, xả khí, báo động cho người trong xưởng.
1.3 Tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định pháp luật
Thiết kế hệ thống PCCC tự động cần tuân thủ đầy đủ các quy định và tiêu chuẩn pháp luật của Việt Nam, bao gồm các tiêu chuẩn quốc gia như:
- TCVN 2622:2018: Quy định về thiết kế hệ thống PCCC trong các công trình xây dựng.
- TCVN 3890:2015: Hướng dẫn về các yêu cầu thiết kế, lắp đặt hệ thống báo cháy tự động.
- TCVN 5738:2018: Quy định về thiết kế hệ thống chữa cháy tự động bằng nước.
- Tiêu chuẩn 22-04 của Bộ Công an: Quy định về phòng cháy chữa cháy đối với các công trình xây dựng.
>>> Xem thêm: Phân Tích Nguy Cơ Cháy Nổ Và Cách Thiết Kế Hệ Thống PCCC Phù Hợp Cho Kho Hàng
2. Lưu ý khi thiết kế hệ thống PCCC tự động cho nhà xưởng lớn
2.1 Tính toán lưu lượng và áp suất nước
- Nguồn nước chữa cháy: Đảm bảo có đủ nước để cung cấp cho các hệ thống chữa cháy tự động như sprinkler và các vòi chữa cháy. Nếu nguồn nước từ hệ thống cấp nước công cộng không đảm bảo, cần tính đến các phương án bổ sung như bể chứa nước chữa cháy, hệ thống bơm nước dự phòng.
- Áp suất và lưu lượng: Tính toán áp suất và lưu lượng nước cần thiết cho hệ thống sprinkler, đảm bảo nước có thể phun ra đủ mạnh để dập tắt cháy.
2.2 Lắp đặt hệ thống điều khiển và cảnh báo
- Trung tâm điều khiển PCCC: Trung tâm này phải có khả năng giám sát tất cả các cảm biến và thiết bị chữa cháy trong nhà xưởng. Khi phát hiện cháy, hệ thống sẽ tự động kích hoạt các thiết bị chữa cháy, đồng thời báo động cho nhân viên và lực lượng cứu hỏa.
- Tích hợp hệ thống báo cháy với các thiết bị cảnh báo: Các còi báo cháy, đèn cảnh báo và hệ thống âm thanh phải được lắp đặt ở những vị trí dễ nghe và dễ nhìn thấy, giúp mọi người nhanh chóng nhận biết tình huống cháy nổ và sơ tán kịp thời.
- Liên kết với hệ thống tự động hóa nhà xưởng: Hệ thống PCCC có thể được tích hợp với hệ thống quản lý tòa nhà hoặc tự động hóa nhà xưởng để tăng cường khả năng phát hiện và ứng phó nhanh chóng.
2.3 Lối thoát hiểm và khả năng sơ tán
- Đảm bảo lối thoát hiểm hợp lý: Các lối thoát hiểm cần được thiết kế đủ rộng và không bị cản trở bởi các vật cản trong quá trình sử dụng. Các lối thoát hiểm phải được chỉ dẫn rõ ràng và đảm bảo có hệ thống chiếu sáng khi có sự cố.
- Thang thoát hiểm: Thang phải được thiết kế và lắp đặt ở những vị trí dễ tiếp cận, đảm bảo không bị tắc nghẽn và có thể chịu được tác động của nhiệt độ cao trong trường hợp cháy.
- Số lượng và vị trí lối thoát: Tùy vào diện tích nhà xưởng, cần đảm bảo đủ số lượng lối thoát hiểm và thang thoát hiểm để nhân viên có thể thoát ra ngoài một cách an toàn.
2.4 Đảm bảo nguồn điện dự phòng
- Nguồn điện dự phòng cho hệ thống PCCC: Hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động và các thiết bị khẩn cấp như đèn báo hiệu, thang thoát hiểm, còi báo động phải được cung cấp điện liên tục, kể cả khi mất điện. Cần có nguồn điện dự phòng như máy phát điện hoặc bộ lưu điện (UPS).
- Kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ các nguồn điện: Đảm bảo các nguồn điện dự phòng luôn trong tình trạng hoạt động tốt, tránh tình huống hệ thống PCCC không hoạt động khi xảy ra sự cố cháy.
Một hệ thống PCCC tự động cho nhà xưởng lớn được thiết kế đúng cách không chỉ bảo vệ khỏi nguy cơ cháy nổ mà còn là chìa khóa giúp doanh nghiệp duy trì sự phát triển bền vững, không bị gián đoạn bởi những sự cố ngoài tầm kiểm soát. Khi tất cả các yếu tố này được kết hợp hài hòa, nhà xưởng sản xuất sẽ là một môi trường an toàn, đáng tin cậy cho tất cả mọi người.